كلید

کلید يا سوئيچ وسیله ای است برای قطع و وصل جریان .با اعمال جریان (یا ولتاژ )و یا عدم اعمال می توان به مداری دستور داد که کاری را انجام دهد .با توجه به اینکه هر مداری برای کاری ساخته شده و برای انجام کارش به انرژی نیاز دارد ؛ تا ما به یک مدار انرژی لازم را ندهیم ،نمی تواند کاری که برای آن ساخته شده را انجام دهد، این مدار می تواند خود یک مدار باشد که به تنهایی برای انجام کاری به کار می رود و یا مداری که به همراه چند مدار دیگر جمع می شوند و کاری را انجام می دهند.

ما می توانیم از یک کلید ساده و دو سیم برای اعمال ولتاژ به یک لامپ استفاده کنیم و یا عدم ولتاژ به آن ،یعنی به منبع دستور اعمال ولتاژ به لامپ و با این کار به لامپ دستور روشن شدن را بدهیم و یا با استفاده از یک مدار کلیدی پیچیده که دارای زمان سنج است و یا از راه دور کنترل می شود این کار را بکنیم (یعنی به جای اینکه یک کلید ساده کار اعمال ولتاژ به لامپ را انجام بدهد ،یک مدار پیچیده این کار را بکند.مدار ها ابزار هایی هستند که کار را برای انسان می خواهند ساده تر کنند و بعضی کار ها را که انسان قادر به انجام آنها نیستند را برای او انجام دهند .علم به شناخت قطعات الکتریکی و ترکیب مناسب قطعات برای ساخت مداری برای انجام کاری توسط آن ،یکی از علومِ شناخت ، ساخت ابزار و استفاده از ابزار است ،مانند دانش چگونگی ساختن و یا کار با کامپیوتر ، ماشین حساب ،آچار،پیچ گوشتی و… اگر بدانی که هر قطعه ای چگونه کار می کند و برای اینکه کارش را انجام بدهد باید چه کرد و ما برای کاری که می خواهیم انجام دهیم چه روش هایی را می توان برای نجام آن به کار برد و از مداری که می خواهیم بسازیم چه وظایفی را می خواهیم که انجام دهد و هر یک از وظایف را چگونه می تواند انجام دهد ،… و چه ترکیب های مناسبی از قطعات برای هر یک از این کارها مناسب است ؛می توان یک مدار را ساخت که کار ما را انجام دهد .

اگر ما دو صفحه فلزی داشته باشیم و آنها را کنار هم بگذاریم می توان با لمس هردو با توجه به اینکه بدن ما یک رسانایی کم را دارا است دو صفحه را به هم وصل کرد و جریان را از یکی به دیگری انتقال داد ؛مانند وقتی که ما دو صفحه را با یک مقاومت به هم وصل می کنیم.البته تا وقتی که دست ما بر روی هر دو صفحه است. یا می شود با فشار دو صفحه را به هم وصل کرد و بعد که فشار برداشته شود این دو صفحه به دلیل وجود یک فنر که آنها را از هم دور می کند ،از هم جدا شوند. یا از یک مدار سنجش نور استفاده کرد که هر گاه نور به آن برسد فعال شده و مداری دیگر را فعال کند . و . . .

باید گفت که ما قطعاتی داریم در الکترونیک که هریک به یک نوع انرژی حساس هستند.از این ها می توان مقاومت ،دیود ،ترانزیستور و… حساس به حرارت و یا حساس به نور را نام برد و یا قطعات حساس به انرژی میکانیکی و…

مثلاً یک دیود نوری هنگامی که نور کافی دریافت کند ولتاژی تولید می کند و یا یک فتوسل هنگام قرار گرفتن در مقابل منبع نور از مقاومتش کاسته شود،یا ترانزیستورهایی که در مقابل رسیدن اشعه ای خاص به ناحیه پیوندشان از خود عکس العمل نشان می دهند .یا می توان از دو صفحه نازک پلاستیکی شفاف استفاده کرد که بر روی هر یک یک صفحه رسانا به کار رفته که اگر به یکی از این دو صفحه فشار بیاوریم باعث برخورد دو صفحه رسانا می شود و اگربه یکی از این دو صفحه جریان متصل باشد در این هنگام که ما با فشار بر صفحه پلاستیکی باعث شده ایم این دو صفحه رسانا به هم متصل شوند ، جریان وارد صفحه دیگر شده و از طریق آن به بیرون راه می یابد.

یا مثلاً در مورد حسگر های نوری که ما می توانیم با قطعات حساس به نور مانند فتوسل این کار را انجام بدهیم .هنگامی که نور نداریم قطعه دارای اهم زیادی است و هنگامی که نور داریم قطعه دارای اهم کمی است .

امّا چه کرد که این کار برای زمان طولانی ادامه یابد؟ باید ما از یک مدار استفاده کنیم که اگر به ورودی آن ولتاژی را بدهیم ،بعد از قطع شدن ولتاژی که به آن می دهیم هم به کار خود ادامه دهد .مانند کلید ساده که در خود قطعات مکانیکیی دارد که هنگامی که ما آن را به یک حالت می بریم در همان حالت می ماند تا دوباره ما با فشار آن را به حالت دیگر ببریم،یا مانند یک تریستور که وقتی به گیت آن اعمال ولتاژی می کنیم ،روشن می شود و حرکت جریان را بین آند و کاتود برقرار می کند و بعد از قطع شدن ولتاژ اعمالی به گیت هم این کار متوقف نمی شود .

اگر بخواهید در مورد مدارات پیچیده کلیدی اطلاعات کسب کنید ،بهترین روش مراجعه به کتاب هایی است که در مورد مولتی ویبراتورها چیزهایی نوشته اند و یا در مورد قفل های دو حالته آپ امپی و… در ویکی هم می توانید به رله ،دیود،ترانزیستور،خازن،خانواده تریستور و... مراجعه کنید که قطعاتی اند که می توان با روش های مختلفی در طراحی از آنها به عنوان جایگزینی برای کلید استفاده کرد و یا همچنین به مولتی ویبراتورها.

شاید عده ای از دوستان که این متن را ببینند با خود فکر کنند که این حرف های پیش افتاده را چه جای اینجا گفتن.امّا شاید باورتان نشود ،ولی اگر به همین حرف های پیش پا افتاده کمی نگاه بیندازیم و ساختار صفحات تاچ و یا صفحات حساس به نور و دیگر صفحات که دارای قابلیت حس مصنوعی هستند و برای اجرای فرامین به کار می روند را ببینیم،خواهیم دید که بی هیچ تردید بر اساس همین حرف های پیش پا افتاده عمل می کنند، در حالی که ما همه این حرف ها را می دانیم  هنگام روبرو شدن با آنها مانند این است که ما شیوه عملکرد آنها را نمی دانیم و خیلی روش پیچیده ای دارد و با چیز عجیب و غریبی روبرو هستیم.مثلاً من در یکی ازشرکت ها دیدم که یک مدار ساده کلیدی را برای تعمیر نزد شرکت سازنده پس می فرستاد،در حالی که اگر کمی به مدار نگاه می کردند می دیدند که هزینه حمل و نقل آن هم خیلی بیشتر از هزینه تعمیر آن توسط خود آنها است.