فیبر مدار چاپی

فيبر مدار چاپي ، فيبري است به ضخامت حدود 2 ميلي متر ، از جنس مقواي فشرده كه قهوه اي رنگ بوده و يا از جنس الياف پشم شيشه كه سبز رنگ بوده و يا متاليزه مي باشد . در طرف ديگر اين فيبرها ، يك لايه مسي به صورت ورقه نازك به ضخامت 0.25 ميليمتر وجود داره كه در محلول چسب و تحت فشار پوشانده شده است .

فيبر فنلي

اين فيبر به رنگ زرد پررنگ يا قهوه اي بوده و به راحتي سوراخ مي شود .لايه مس روي آن بر اثر حرارت زياد هويه به راحتي جدا مي شود . قيمت اين نوع فيبر ارزان بوده و به همين دليل در اكثر كيت ها و مدارات راديو و تلويزيون استفاده مي شود . طريقه ساخت آن به اين صورت است كه لايه هاي مقوا را با چسبي به نام فنل, فشرده مي سازند . بدين جهت به آنها فيبر فنلي گفته مي شود .

فيبر فايبرگلاس

اين فيبر سبز زنگ بوده و نسبت به فيبر فنلي محكم تر و به سختي سوراخ مي گردد . در مقابل حرارت مقاوم بوده و بيشتر در مدارات ماشين حساب ، ويدئو ، كامپيوتر و … به كار مي رود . فايبر گلاس در ضخامت هاي بين 1 تا 2 ميلي متر وجود دارد .

فيبر دورو

اين فيبر هم مي تواند از نوع فنلي باشد و هم از نوع فايبر گلاس ؛ و اختلاف آن با فيبر يك رو در اين است كه هر دو طرف اين فيبر يك لايه نازك مسي دارد و در نتيجه مدارات فشرده تر و كوچكتري را مي توان با اين نوع فيبر طراحي كرد .

فيبر چند لايه

اين نوع فيبر معمولا از جنس متاليزه بوده و داراي چند لايه مس و عايق شده از هم مي باشد . اين نوع فيبر بيشتر در مدارات پيچيده كامپيوتر و … به كار مي رود . تهيه مدار چاپي اين نوع فيبر به صورت مكانيزه امكان پذير است .

فيبر آماده

فيبري كه بر روي آن خطوط مختلف و يا محل پايه هاي آي سي و قطعات مختلف قرار دارد.

اختراع فن چاپ درحقيقت به قرن ها پيش از گوتنبرگ، كه نامش به عنوان مخترع چاپ در تاريخ به ثبت رسيده است، برمي گردد. آسوريان چند هزار سال قبل از ميلاد بر خشت هايي از گل‌رس مهر مي‌زدند.استعمال حروف قابل انتقال نيز ميان سال‌ها ي 1051 و 1058 در چين آغاز شد. مخترع اين حروف فردي به نام پي‌شنگ بود و حروف هم از گل‌رس ساخته مي‌شد. حروف دستي و حروف قلعي كه پس از آنها به كارآمد، هيچ يك رواجي نيافت، بر عكس حروف چوبي متداول شد. تا اين‌كه در سال 1440، گوتنبرگ ظاهرا بدون اطلاع از كار چيني‌ها، حروف قابل انتقال را اختراع كرد و براي هر يك از حروف الفبا يك حرف جداگانه به كار برد. حروف متحرك را چيني‌ها اختراع كردند، ولي گوتنبرگ كه حرفه اش زرگري بود، آلياژ مناسب براي ريخته گري حروف را از سرب و آنتي موآن به دست آورد و سپس نسبت هر يك از اين دو فلز را به گونه اي انتخاب كرد كه حروف بيش از حد سخت و نرم نباشند. وي براي مركب چاپ هم فرمول مناسبي يافت و خلاصه با رفع موانع و حل مشكلات عمل چاپ را ميسر و اجرايي كرد. تقريبا 20 سال پس از نخستين تلاش ها ي گوتنبرگ در امر چاپ ،اين صنعت با استفاده از سطوح برجسته در ونيز، فلورانس، پاريس و ليون در حدي مختصر و محدود رواج يافت. اما دستگاه چاپ گوتنبرگ، به علت هزينه ها ي بسيار زياد فقط براي ثروتمندان قابل دسترسي بود و به همين دليل تا مدت ها ي طولاني استقبال چنداني از آن نشد. 300 سال پس از اختراع دستگاه چاپ گوتنبرگ، نمايشنامه نويسي آلماني به نام آلوئيس زنه فلدر، چاپ سنگي يا ليتو گرافي را درسال 1796 ميلادي اختراع كرد.هر سنگي كه متن يا تصوير با اين روش روي آن نقش مي بست ، براي چاپ حدود 750 نسخه عملكرد مطلوب داشت و پس از آن نقش روي سنگ قابل چاپ نبود. اگر چه درباره شروع چاپ سنگي در اي ران روايات متعددي وجود دارد، به نظر مي رسد چاپ سنگي را براي نخستين بار ميرزا صالح شيرازي در تبريز راه اندازي كرد. ميرزا صالح كه از سوي دولت ايران براي فراگيري هنرهاي جديد به اروپا رفته بود، در بازگشت يك دستگاه چاپ سنگي با خود به تبريز آورد كه آن را در سال 1250 قمري راه انداخت. چاپخانه سنگي طي مدت كوتاهي در تهران و بعد اصفهان و سپس ساير شهرهاي ايران تاسيس شد و بيش از 50 سال تنها روش چاپ در ايران بود و تا اواخر دوره قاجار ، هر چه در ايران چاپ مي شد، به روش چاپ سنگي بود. البته هشت سال قبل از ورود چاپ سنگي به ايران چاپ سربي نيز راه اندازي شده بود، ولي به علت هزينه و زحمت زياد آن ، پس از ورود چاپ سنگي ، كنار گذاشته شد و بعدها در اواخر دوره قاجار دوباره حروف سربي و استفاده از آن رايج گرديد. طريقه چاپ سربي روش نسبتا ساده اي بود : كاغذ روي صفحه اي متشكل از حروف برجسته سربي و آغشته به مركب فشرده مي شد و بر اثر فشار، حروف بر صفحه كاغذ نقش مي بست. حروفچيني روزنامه نيز نخست به صورت دستي انجام مي گرفت، ولي بعدها اين كار با دستگاه ها يي كه معمول ترين آنها «لاينو تايپ» بود، صورت پذيرفت. دستگاه حروفچيني خودكاري لاينوتايپ در سال 1886 ميلادي ساخته شد. و بدين ترتيب سرعت چاپ به تدريج فزوني يافت. پيشرفت فناوري كم كم باعث شد دستگاه حروفچيني سربي از دور خارج شود و جاي خود را به دستگاه الكترونيكي بدهد. براي ورود به آشنائي با ماشينهاي چاپ، ابتدا انواع چاپ (هاي که امروزه فعال است) را ليست مي کنم: – zچاپ مسطح Letter Press -چاپ افست (ورقي – رول) -چاپ فلکسو -چاپ هليو-چاپ صنعتي Pad Printer -چاپ سيلک-چاپ ديجيتال
مدار چاپی را میتوان به روشهای مختلف ساخت.

روش های ساخت برد مدار چاپی:

ساخت مدار چاپي به روش اتو

در این روش مراحل زیر را داریم:

حتما قبل از استفاده از فيبر مسي ، سطح مسي را با يك سمباده نرم در يك جهت تميز نمائيد چون ممكن است سطح مسي درمجاورت هواي محيط اكسيده شده و شما را در مراحل بعدي دچار مشكل نمائيد. بهتر است بعداز اين كار يكبار ديگر سطح مسي را با الكل ويا ديگر ماده هاي حلال متداول، تميز كاري نمائيد.
1.درمرحله اول شما بايد مداري را كه تحت يكي از نرم افزارهاي استاندارد و مخصوص طراحي مدارچاپي مانند پروتل یا پروتئوس و… رسم کردید توسط يك پرينتر ليزري پرينت نمائيد .روش كار به روش اتو معروف است . در حالت كلي مي توان گفت كه هدف اين است بعد از پرينت مدار بصورت برعكس روي كاغذ گلاسه را كه نقشه مدار روي آن نقش دارد روي فيبر مسي چسبانده وتوسط اتو عمل انتقال نقشه فيبر برروي مس را انجام داده . دليل استفاده از پرينتر ليزري اين است كه جوهراين نوع در مجاورت حرارت بخوبي روي سطح مسي مي چسبد .استفاده از كاغذ گلاسه نيز به خاطراين مي باشد كه اين كاغذ وقتي حرارت مي بيندجوهرش به راحتي ديگر انواع كاغذ ها ازسطحش جدا مي شود. بعداز پرينت قسمتي از كاغذ كه حاوي شكل مدار چاپي مورد نظر است رابرای قرار دادن بر روی فیبر جدا نمائيد.

2.درمرحله بعدنوبت اين است كه شما اتو را قبل از استفاده كاملا گرم نمائيد بهتر است در درجه حرارت بالا حدود 5 دقيقه قبل اتو رو روشن باقي بگذارئيد . در اين حالت شما كاغذرا روي سطح مسي توسط نوارچسب بچسبانيد البته طوري كه چسب در نواحي حاشيه باشد . سپس اتو را روي كاغذ بگذارئيد براي اينكه حرارت يكنواخت باشد بهتر است حدود 15 دقيقه با فشار دست اتورا به تمامي قسمت هاي فيبر و كاغذ بكشيد. مدت زمان مورد نیاز برای چاپ شدن مدار بر روی فیبر را بعد از چند بار ازمون و خطا میتوانید بدست اورید.

3.در این مرحله باید برد را زیر اب گرفته و سپس کاغذ را بطور کامل از روی ان جدا کنید.دقت نمائيد باقي ماندن حتي كوچكترين زائده باعث بد شكل شدن و ايجاد اتصال هاي ناخواسته بعد از مرحله اسيد كاري خواهد شد پس حتما دقت كنيد هيچ اثري از كاغذ روي سطح مسي باقي نماند. ممكن است برخي از نقاط خطوط داراي بريدگي باشند در اين قسمت ها بهتر است با يك ماژيك ضدآب با نوك نازك عمل ترميم را انجام دهيد.

4.درآخرين مرحله براي انجام عمل اسيد كاري مي توانيد در يك ظرف پلاستيكي مقداري اسيد مايع ريخته ( درحدي كه وقتي فيبر داخل مايع است تمام سط ان پوشيد شود ( و فيبر را داخل آن قرار دهيد دقت نمائيد كه جهت مسي فيبر به طرف شما باشد . توجه نمائيد كه مدت زمان اسيد كاري بستگي به غلظت مايع اسيدي ، كيفيت اسيد ، ابعاد فيبر دارد.

5.در نهايت مي توانيد با يك عدد موتور DC 12 ولتي با يك سه نظام مخصوص و چند عدد مته مناسب عمل سوراخ كاري را انجا دهيد . براي اين مرحله حتما از طرف مسي سوراخ كاري نمائيد و ضمنا زير فيبر از يك يونوليت براي راحتي عمل سوراخ كاري استفاده نمائيد.

نکات مهم در روش اتو:

1.سعی کنید کناره های فیبر مسی بر آمدگی نداشته باشد. مثلا ممکن است هنگام برش فیبر همچین برآمدگی هایی در حاشیه فیبر پدید بیاد.این برآمدگی ها مانع از مماس شدن کامل اتو بر سطح مسی فیبر میشود و در نتیجه ممکن است همه ترک ها ( مخصوصا کناره های برد ) خوب اتو نخورند.پس با یک سوهان یا چاقو کناره های فیبر را بسابید.
۲ – قبل از شروع اتوکشی سطح مسی برد را یا سیم ظرفشویی یا سمباده یسابید تا شیارهای ریزی در آن ایجاد شود مزیت اینکار این است که وقتی کاغذ خیس میخورد ( در مرحله بعد از اتو کشی ) ،‌ قسمتهای اضافی ان راحت تر جدا میشود.

3.بعد از اینکه برد را اتو کشی کردید ،‌ با یک دستمال همه جای ان را بمالید تا همه ترک ها محکم به سطح مس بچسبند.

ساخت مدار چاپی به روش صنعتی

اصول کلي کار در روش چاپ سيلک به شرح زير است :

الف) شما طرح مورد نظر راکه با کامپيوتر يا دست کشيده ايد روي کاغذ نيمه شفاف کالک چاپ مي کنيد.

ب) يک توري نازک سيلک مي گيريد و روي يک چارچوب چوبي ميخ مي کنيد. سپس روي توري نازک سيلک ماده حساس به نور مهتابي مي ماليد و در تاريکي مي گذاريد تا خشک شود.

ج) توري را روي کاغذ نيمه شفاف و روي سطح شيشه اي گذاشته و از پائين نور مهتابي رابه مدت مشخصي به توري مي تابانيد تا جاهاي حساس سفت شوند.

د) توري را که با آب بشويد ، ماده حساس که نورنديده پاک مي شود و شما طرح نگاتيو عکس را روي توري داريد.

ه) حال اگر يک طرف توري را رنگ بزنيد سمت ديگر عکس مورد نظر شما روي جسمي که زير توري است ظاهر مي‌شود. سپس بخشهايي از تصوير که نبايد رنگ بخورد با ماده اي مسدود کننده مانند موم پوشيده مي شود. قاب توري را دراين حالت شابلون يا کليشه مي نامند.سپس مرکب چاپ را يا رنگ را با فشار ماردک يا غلتک به سطح چاپ شونده منتقل مي کنند. رنگ يا مرکب فقط از بخشهايي که مسدود نشده به کاغذ يا سطح چاپ شونده منتقل مي شود و تصوير روي آن ظاهر ميگردد. چاپ سيلک سابقه اي چندين ساله دارد وگويند در ژاپن اختراع شده است.

مواد لازم :

اسيد (پرکلرودوفر) ، آب، ظرف پلاستيکي

يک ظرف پلاستيکي تهيه نماييد . توجه نماييد که حتما پلاستيکي باشد و نه فلزي. بعد مقداري آب داخل آن بريزيد به اندازه اي که حدودا ۱ سانت روي فيبر مسي را بگيرد . مقدار ۱۰۰ تا ۲۰۰ گرم در يک ليتر آب از اسيد پرکلرودوفر داخل آب بريزيد و آرام ظرف را تکان دهيد تا اسيد کم کم حل شود چون در يک جا ايجاد گرما مي کند و ممکن است که ظرف شما آب شود. مطمئن شويد که اسيد حل شده است. سپس فيبر مسي را که روي آن مدار مربوطه را طراحي کرده ايد داخل آب اسيد بياندازيد . حدود ۳۰ دقيقه کمتر يا بيشتر که بستگي به مقدار اسيد دارد طول خواهد کشيد که مس هايي که لازم نيست خورده شود . ( بيشتر از اين هم داخل اسيد نگذاريد که قسمتهاي مورد نياز را هم حل خواهد نمود ) . در اين مدت زمان بايد ظرف را آرام آرام تکان دهيد تا کل آب اسيد روي سطح مسي در حرکت باشد. بعد از پاک شدن مس هاي زائد ، فيبر را از محلول اسيد بيرون آورده و بشوئيد . سپس روي آن را با يک سمباده نرم پاک کنيد. بعد نقاطي که لازم است را با يک مته ۱ يا نيم ميل سوراخکاري کنيد. حالا فيبر شما آماده هر نوع بهره برداري است.

صفحه کار:

يکي از مهمترين مشخصه صفحه کار در دستگاه چاپ سيلک صاف بودن صفحه مي باشد. گودي يا برآمدگي صفحه باعث مي شود که عمل چاپ بخوبي انجام نشود. جنس اين صفحه تفاوتي ندارد اما در حال حاضر صفحات از نئوپان، MDF و صفحه آهني ساخته مي شود. ضخامت صفحات بايد بگونه اي باشد که با فشار تغييري نکند و دقت شود که در طول کار اگر رنگي روي صفحه ريخته شد، سريع تر پاک شود . در کارهاي حرفه اي تر ، صفحات را سوراخهاي ريزي کرده و دستگاه مکش زير صفحه نصب مي کنند تا باعث شود کار به صفحه کاملاً بچسبد. اندازه صفحات به نوع چاپ بستگي دارد. معمولاً چاپ کاران ترجيح مي دهند که صفحه کار وسيع و بزرگي داشته باشند تا در چاپ دچار کمبود نباشندو البته بسياري از کارگاههاي چاپ صفحه کار همان صفحه ميز است که از لحاظ اقتصادي در اوايل فعاليت مفيد است اما چند اشکال وجود دارد : اول آنکه در روي ميز بتدريج رنگ و خراش و ساير مسائل باعث خرابي ميز و خرابي چاپ خواهد شد پس توصيه مي شود که صفحه کار با ميز معمولي جدا باشد. اندازه فعلي 30×40 و 40×50 و 50×60 و همچنين 60×70 هستند البته براي کارهاي طولي ميزهايي مي سازند که در طول 100×300 هم براي چاپ پارچه بهره مي برند.

گيره و لولا:

روي صفحه کار گيره و لولا نقش مهمي دارد. بستن چهار چوب روي ميز کار بوسياه گيره انجام مي گيرد. معمولاً چند پيچ نقش اصلي را دارند . گام پيچ تفاوت چنداني ندارد اما ضخامت پيچ معمولاً پيچ هشت يا ده مي باشد اما تعداد پيچ بستگي به اندازه چهار چوب دارد. اکثر قالبها را مي توان با دو پيچ بست. قد پيچ بايد به اندازه اي باشد که بتواند چهار چوب را کاملاً سفت کند البته اگر زير پيچ يک صفحه مثل تسمه فلزي بگذاريم تا روي چهار چوب اثر فشار پيچ چهار چوب را خراب نکند و البته بهتر است گيره از طرفين داراي پيچ تنظيم ارتفاع باشد تا بتوان اشياء به ارتفاع مختلف را با يک دستگاه چاپ کرد. اما اگر تنظيم ارتفاع نياز نباشد گيره را ميتوان بدون پيچ با لولاي ساده به صفحه كار نصب كرد البته پيشنهاد ميكنيم از سيستم دستگاه سيلك روشن بهره ببريد كه دستگاه از لحاظ ارتفاع قابل تنظيم است .

ميز کار:

در مشخصات ميز کار، ارتفاع ميز مهم است، ارتفاع ميز به قد چاپ کار ارتباط مستقيم دارد، کوتاهي ميز باعث خميدگي کمر و کندي کار و بلندي ميز باعث نرسيدن دست و خستگي مي گردد. عرض و طول ميز بستگي به شيئ مورد چاپ دارد. براي يک کار طولاني عريض بايد يک ميز بلند داشت اما براي يک سري کاري چاپ سي دي ميز بلندي نياز نيست. ميز کار نبايد پايه هاي نازکي داشته باشد و بايد محکم و استوار باشد، نلغزد و نلرزد و ارتباط صفحه و پايه ها بايد کاملاً محکم باشد. زمين که ميز روي آن قرار مي گيرد ، بايد کاملاً صاف و تميز باشد و نظافت ميز و زمين ضروري است.
قالب يا چهار چوب از جنس چوب يا فلز اکثراً آلومنيوم است. چند نکته در ساخت و استفاده چهار چوب مهم است، تيز نبودن لبه ها و پيچيدگي نداشتن چهار چوب مهم است. اندازه عرض و طول چهار چوب بستگي به طرح دارد و معمولاً قابل بايد از هر طرف حداقل پنج سانت بزرگتر از طرح باشد. ضخامت قالب يک فرمول دارد که بستگي به عرض و طول دارد اما در کارگاههاي سنتي معمولاً از قالبهاي 4×4 – 3×5 و کمتر از 2×4 استفاده مي شود. در هنگام ساخت قالب ، نحوه زبانه کردن بسيار مهم است.

گاهي تنها چوب را سر به سر ميخ مي کنند و اين در طول زمان باعث پيچيدگي قالب مي گردد. بايد قالب نيم به نيم زبانه شود و اگر فلزي است بايد جوش شود و بدون درز باشد که رنگ داخل قوطي نشود.

اگر از چوب ساخته مي شود، بهتر است از چوب كاملا خشك و حداقل دوبار رنگ يا روغن شود تا مقاومت بهتري در برابر رطوبت بيايد. نظافت قالب، اساسي و مهم است؛ حتماً بعد از اتمام عمليات چاپ بايد قالب کاملاً شسته شود تا اثري از رنگ نماند و اگر چوب قالب قبلاً اشباع شده از روغن باشد، تميز کردن آن راحت تر است

تور:

قطعه مادر در چاپ سيلک، تور ابريشمي است که بسته به نوع شيء مورد چاپ شماره هاي مختلف دارد و يک جدول علمي دارد اما در روش ساده تا شماره 50 براي چاپ پارچه استفاده مي شود و از 50 تا 90 براي کارهاي معمولي و از 90 تا 150 براي کارهاي ظريف و از 150 تا 200 براي کارهاي خيلي دقيق مثل چاپ مدارهاي الکترونيکي استفاده مي شود. نوع جنس تور ابريشم مهم است و بهترين تور در ايران ، تورهاي سوئيسي است اما به علت قيمت بالا معمولاً از تورهاي ايتاليا استفاده مي گردد و اگر تعداد کار کم باشد تا چاپ کار تازه کار است، تور چيني بهترين تور تمرين است. منفذدهاي بسيار ريز داخل تور که براي عبور رنگ مي باشد و در حين عمل چاپ و بعد از اتمام چاپ بايد با ريتاردر و يا تينر فوري تميز شود تا اثري از رنگ در منفذها نباشد. نحوه کشيدن تور روي قالب هر چند ساده است اما تمرين زيادي نياز دارد . در کارگاههاي حرفه اي ابزار مخصوصي براي کشش تور وجود دارد

اما در روش ساده با ميخ ريز سياه نقش کفاشي يا منگنه يک طرف تور روي قالب محکم مي گردد ، بعد در زاويه 90 درجه، کاملاً کشيده و بتدريج روي قالب محکم مي گردد و بعد مجدداً زاويه 90 درجه و در نهايت زاويه آخر بسيار مهم است چرا که کشيدگي تور در مرحله آخر ، نهايي ميشود پس بايد محکم تر تور کشيده شود بحدّي که با فشار دست نتوان تو را فرو برد و بعد روي ميخ يا منگنه چسب زده مي شود. از داخل قالب هم تور را به ديوارهاي قالب با نوار چسب پهن مي چسبانيم تا رنگ به زير کار نفوذ نکند . در هنگام کا هرگز نبايد شيئي تيز به تور بخورد اما اگر از نقطه اي از تور پارگي يافت شود مي توان با چسب پهن ترميم کرد اما استفاده براي چاپ نخواهد داشت

کاردک :

براي عمل چاپ مي توانيم از هر وسيله اي استفاده کنيم اما کاردک استانداردهاي خاصي دارد، هر شيئي يک کاردک مخصوص مي طلبد،کاردک چاپ پارچه با چاپ مقوا و نايلکس از نظر زاويه لبه متفاوت است اما اکثر کارگاههاي فعلي ما از کاردک لاستيکي و بندرت ژلاتيني استفاده مي کنند. ضخامت کاردک بايد به حدّي باشد که براحتي خم نشود اما نبايد خشک و غير قابل انعطاف باشد. کاردک نبايد سوراخ يا بريدگي يا منفذي داشته باشد تا رنگ به آن نفوذ کند. کاردک بايد در طول کار و بعد از اتمام چاپ کاملا، تميز و شسته شود. کاردک نيز ساخت ايران و هم ساخت ساير کشورها وجود دارد . در کارهايي با عرض کم ، مشکل نوع کاردک زياد نيست اما هرچه سطح چاپ بيشتر و وسيع تر باشد صافي لبه کاردک به مهارت بيشتر نياز خواهد داشت. فشار کاردک به تور ، بستگي به نوع طرح و ميزان رنگ و ضخامت خطوط طرح دارد

فرمول دارو حساس:

ژلاتين =88گرم  , آب مقطر=538 گرم , آمونياكnh3= 9گرم ,  ضد كف=8 گرم  , كاژلين(يك نوع چسب) = 88 گرم ,  آب = 270 گرم ,  بي كرمات پتاسيم Cr2O7K2)= 90گرم) ,  جمع 1000گرم

شكل كشيدن دارو به تور:

در كارگاههاي بزرگ دارو اسپري ميشود ژلاتين خاص که با چند ماده ديگر در برابر نور حساس مي گردد. پايه لاک حساس چاپ سيلک را ايجاد مي کند . در بسته هاي تجاري موجود در بازار اکثراً شامل دو مواد بي کرومات و ژلاتين به مقدار يک به ده مي باشد البته نحوه و مدت هم زدن و در تاريک خانه درست کردن دارو از موارد الزامي است . داروي ايجاد شده اگر نور نبيند تا 24 ساعت قابل استفاده است . براي هم زدن دو ماده فوق بايد دقت شود تا ترکيب شيميائي انجام شود. بعد از ساختن دارو در تاريکخانه با يک کاردک مثل کارت تلفن باطله سطح تور را بايد يکنواخت آغشته نمود و البته از هر دو طرف توري و جهت کشيدن دارو روي شابلن بايد يک طرف عمودي کشيده شود و در پشت کار افقي تا عمل يکنواختي کامل گردد. بعضي از اساتيد قديم وقتي يکبار دارو کشيده شد و با سشوار يا باد پنکه يا در هواي آزاد خشک شد، مجدداً دارو را با مقدار آب رقيق کرده و بار ديگر روي شابلن لايه بسيار نازکي مي کشند تا منفذي احتمالي خالي از لاک وجود نداشته باشد. داروهاي ايراني جنس خوبي دارند و اکثراً چاپ کاران از آن راضي هستند اما در کارگاههاي بزرگ اکثراً از داروهاي خارجي استفاده مي کنند زيرا بعد از پاک کردن اثر کمتري از طرح بجامي ماند البته بايد دقت شود قبل از کشيدن دارو تور عاري از چربي ، گرد و غبار و هر نوع آلودگي باشد و بعد از پاک کردن تور هم بايد از تور در برابر موارد فوق محافظت کرد و در محلي دور از خطر نگهداري کرد

ريتاردر:

ريتاردر نوعي شل کننده رنگ، ايجاد کننده چسبندگي رنگ به شيء و براي شستن تور استفاده مي شود. بسياري از کارگاههاي سنتي از تينر فوري بجاي ريتاردر استفاده مي کنند . در چاپهاي عادي اين امر مشکلي ندارد اما در کارهاي ظريف استفاده از ريتاردر مهم است مثلاً در هنگام استفاده از رنگ P.V.C و يا رنگ پلي اتيلن استفاده از ريتاردر در شل سازي رنگ ضروري است

پاك كننده ها:

براي پاک کردن و سفيد نمودن لاک از روي تور بايد از محلول پاک کننده استفاده کرد اما در بسياري از موارد از وايتکس و يا کلر بهره مي برند که براي تور در طولاني مدت زيان آور است. تور بهتر است با پاک کننده هاي استاندارد شسته شود تا عمر طولاني تر و کيفيت بالاتري داشته باشد. اين پاک کننده ها چند گونه دارند: يک نوع پودر است که 100 گرم در هفت ليتر آب مخلوط مي گردد و يک نوع مايع است که يک کيلو 50 ليتر آب مخلوط مي گردد. شايد قيمت وايتکس به ظاهر مناسب باشد اما با توجه به قيمت بالاي تور استفاده از اين پاک کننده ها توصيه مي شود زيرا کاملاً لاک را از تو پاک مي کند و مقاومت و کيفيت تور را هم حفظ مي کند

رنگ ها:

تنوع رنگها بسيار زياد است: الف: رنگ روغني معمولي که با تينر يا بنزين رقيق مي شود براي کارهاي ساده و معمولي استفاده مي شود. استفاده از ريتاردر در رنگ روغني باعث چسبندگي بيشتر کار مي شود اما خشک شدن اين رنگ طولاني و يا نياز به خشک کن دارد. ب: رنگ پلي اتيلن که با تينر و ترجيحاً با ريتاردر رقيق مي شود . کيفيت متوسطي دارد ، سريع تر خشک مي شود و چسبندگي متوسطي دارد که از رنگ روغني بهتر است . ج: رنگPVC که با ريتاردر رقيق مي شود و کيفيت خوبي دارد و خيلي زود خشک مي شود . رنگ پلي اتيلن و PVC داراي بيس رنگي هستند که با جوهرهاي رنگي مختلف رنگ مي پذيرد و تنوع آن زياد است. د: رنگ پيگمنت: براي چاپ پارچه استفاده مي شود و داراي بيس و خمير رنگ بوده و کيفيت مناسبي براي چاپ پارچه دارد. ه: رنگ اورنيت: براي چاپ پارچه استفاده مي شود و داراي بيس و خمير رنگ بوده و کيفيتي خاص و برجسته روي پارچه ها مي گذارد. و: رنگ آب شور براي چاپ کارتن و مقوا استفاده مي شود. ز: رنگ پلاستيک قابل شستشو براي پارچه استفاده مي شود و ارزان تر از ساير رنگها است. ح:رنگ پخت بالا: براي رنگ روي کاغذ گل چيني و گل ملامين کاربرد دارد و قيمت بالايي داشته و برگهايي مخصوص به خود دراد. ط: رنگ ترانس فر يا برگردان که روي کاغذ معمولي چاپ مي شود و با حرارت و پرس داغ روي لباس عمل چاپ انجام مي شود. ي:پودر در رنگهاي مختلف كه با خمير مخصوي مخلوط شده و با آب حل ميشود و براي چاپ اسكرچ استفاده ميشود البته از انواع مركب نيز ميتوان بهره برد حلال ها شامل آب براي رنگهاي پلاستيك و براي ساير رنگ ها از ريتاردر – تينر – بنزين – نفت و حلال ويژه 410 شركت نفت استفاده ميشود فرمول ساخت تينر فوري معمولي حلال ويژه يا حلال 410 استون -بوتيل استات- -متانول -ايزوپروپيل الكل-

ميزنور:

براي چاپ طرح روي شابلن از ميز تور استفاده مي شود . در ميز تور از چند(معمولا از دو تا پنج ) لامپ مهتابي و يا لامپهاي مخصوص استفاده مي شود . عرض و طول ميز هر چه بيشتر باشد بهتر است چرا که در چاپ طرحهاي بزرگ مشکلي نداشته باشيم. ارتفاع ميز از سطح لامپ تا شيشه روي ميز بين 20 الي 30 سانتي متر بوده و مدت نور دهي بين 5 تا 10 دقيقه بستگي به فاصله ، ضخامت طرح، حرارت محيط و ضخامت دارد . در زماني که طرح روي شيشه ميز نور قرار گرفت و شابلن روي طرح گذاشته شد، روي طرح را با پارچه مشکي پوشانده و يک جسم مسطح داخل قالب روي پارچه گذاشته و با وزنه اي مثل يک ظرف آب چهار ليتري روي کار گذاشته تا طرح به شيشه ميز نور کاملاً چسبيده باشد و بعد از نور دهي شابلن با آب نيم گرم بدون فشار شسته مي شود و بعد خشک مي شود و اگر طرح مشکي داشت، لازم است در بعضي نقاط مقداري دارو کشيده و نور دهي انجام و مجدداً شسته و خشک گردد و البته اين عمليات بايد در يک تاريکخانه انجام شودذ و اين تاريکخانه مي تواند يک انبار باشد که مخل ورود نور با پارچه يا کارتن يا هر وسيله اي بسته باشد

طرح:

طرح را مي توان روي طلق شفاف يا فيلميا کاغذ معمولي چاپ کرد اما شفافيت طرح در نقاطي که قرار است نور از آن عبور کند خيلي مهم است و مشکي بودن خطوطي که قرار است نور از آن عبور نکند، مهمتر است. در کارگاههاي حرفه اي از فيلم هاي مخصوص استفاده مي شود اما در اکثر کارگاههاي سنتي از کاغذ کالک بعنوان فيلم طرح بهره مي برند البته مي توان از برش کاغذ مشکي به شکل طرح مورد نظر نيز بعنوان فيلم استفاده کرد . در طرحهاي جديد که از عکس ، منظره و البسه و اشخاص استفاده مي شود مثل فتوشاپ، به عکس قوام وارد شده و عکس داراي منفذهاي بسيار ريزي براي عبور رنگ مي گردد البته روي طرح بايد در چهار گوشه آن علامت + گذاشت تا با قرار گرفتن روي شابلن با علامت + روي طرح تطبيق داده شود و از حرکت طرح و جابجائي ناخواسته جلوگيري شده و اگر قرار به چاپ چند رنگ باشد ابتدا بايد تمام صفحات طرح در چهار گوشه اين علائم را به يک نحو داشته باشد و براي هر رنگ يک طرح و يک شابلن مورد نياز است

خشك كن و nbsp:

براي خشك كردن يكي از راهها استفاده از طناب و گيره لباس است يا استفاده از يك قفسه براي خشك كردن و راه ديگر ايجاد محيط گرم توسط هيتر يا سشوار و هر وسيله گرما زا است اما اگر امكان محيط خشك كن را نداريد pvc ازرنگهاي زود بازده استفاده كنيد و يا رنگ پلي اتيلن مثل رنگ

چاپ:

بعد از انجام موارد گذشته به عمل چاپ مي رسيم: شيء مورد نظر را روي صفحه دستگاه مي گذاريم البته بايد بدانيم اگر تعداد کار زياد است و محل چاپ بايد دقيقاً در يک نقطه خاص باشد، بايد روي ميز کار شابلن هايي گذاشت تا تمام اشياء در يک محل قرار گيرد ؛ بطور مثال وقتي قصد چاپCD را داريم يک شکل نيم دايره به قطرهاي آن روي ميز مي چسبانيم که با طرح و CD مطابق بوده و حرکت نکند و يا هر شيئِ ديگر تفاوتي ندارد . بعد شابلن را روي آن گذاشته و البته بايد چند ميليمتر با شيء فاصله داشته باشد تا با فشار کاردک رنگ داخل چار چوب روي شيء را چاپ کند و البته در طول عمليات چاپ بايد تور هميشه تميز شود، ميز رنگي نشود، زير توري رنگي نباشد و ضخامت تور با نوع شيء مورد نظر هماهنگ باشد و بعد از عمل چاپ ، چنانچه به شابلن و طرح روي آن براي چاپ دفعات آينده نياز باشد فقط با ريتاردر تميز و بعد با اب شسته و خشک شده و در محل مناسب قرار مي گيرد. براي عزيران تازه کار توصيه مي کنم روي دهها روزنامه باطله ، دهها طرح را چاپ کنند تا مهارت لازمه را بدست آورند . براي چاپ حروف نازک و حروف و ارقام ريز، ممارست زيادي لازم است و نکته مهم ديگر تميز بودن اشياء در هنگام کار چاپ است، مثلاً اگر روي نايلکس را با پارچه بنزيني تميز کنيم خيلي چاپ بهتري مي گيرد

خشک کن:

بعد از عمل چاپ، براي بسياري از اشياء ، محلي براي خشک کردن بايد وجود داشته باشد. در کارگاههاي سنتي از طناب و گيره لباس براي آويزان کردن اشياء و خشک کردن بهره مي گيرند اما در کارگاههاي حرفه اي تر قفسه اي براي خشک کردن استفاده مي شود و يا از هيتر حرارتي بهره مي گيرند و يا با استفاده از رنگ PVC زمان خشک کردن را به حداقل مي رسانند.

عيوب احتمالي در چاپ سيلك:

1- گاهي رنگ مداوم در توري پر ميشود لول بايد رنگ را بيشتر با حلال مخلوط كرد بعد نظافت تور بعد از چند چاپ لازم است 2- مواقعي هنگاه شستن دارو بعد از نور دادن دارو بيش از حد پاك ميشود اول احتمال زمان نور دهي كم بوده و ديگر دو مواد دارو خوب تركيب نشده و ديگر آنكه مقدار تركيب مناسب نبوده و احتمال فاصله زياد لامپ با طرح وجود دارد 3- گاهي بعد از نور دهي دارو كه بايد پاك شود پوب پاك نمي شود احتمال مدت نور دهي زياد وجود دارد و تركيب زيادي داروها و بعد فاصله لامپ با طرح وجود دارد 4- در چاپ مواردي هست كه رنگ خوب پخش نمي شود اول بايد لبه كاردتك كنترل شوذ كه كاملا صاف باشد و بعد فشار يكنواخت به هنگام چاپ رعايت شود شماره تور كم شود 5- گاه رنگ زيادي پخش ميشود بايد اول زير تور مداوم تميز شود بعد رنگ غليظ تر باشد و احتمال اشتباه در نصب توري شماره كم وحود دارد شماره تري بالا منفذ ريزتري دارد و فاصله شابلن با صفحه تنظيم شود كمي فاصله را بيشتر كنيد 6 – تميزي شيشه ميز نور بسيار مهم است در اثر كثيفي شيشه عيوب زيادي در چاپ بوجود ميايد 7- تميزي اشيا نيز براي چاپ ضروري است چربي و غبار و گونه مانع براي چاپ كار را خراب ميكند 8- استفاده كم يا زياد از حلال باعث مشكلات زيادي ميشود زنگ بايد مدت زيادي با حلال كامل تركيب شود 9- دارو بعد از تركيب با مواد جهت نور دهي بايد در محيط تاريك باشد در غير اين صورت باعث اختلال در چاپ ميشود

ساخت مدار چاپی به روش لامینیت

مواد لازم

1. ورق لامینیت به اندازه کافی
2. پودر عکاسی (پودر لامینیت)یا همون(کربنات سدیم)
3. شیشه در ابعاد کافی به طوری که مدار را بپوشاند
4. فیلم نگاتیو گرفته شده ازمدار
5. سود سوزآور
6. اسید

روش کار

1. ابتدا شما باید از مدار یه فیلم نگاتیو بگیرید (معمولا عکاسی ها، فتوگرافی ها و… این کار راانجام میدهند)
2. قبل از هر چیز ابتدا با یک سنباده یااسکاچ نرم مدار رابه خوبی عاری از هر نوع اکسیداسیون و چربی کنید. سپس با مایع ظرفشویی ان را تمیز بشوئید. 3 – ورق لامینیت دو پوسته نازک نایلونی دارد. یک پوسته را جدا کرده و لامینیت را به دقت روی برد بچسبانید (اگر حباب های ریزی ایجاد شد اول یک پارچه روی لامینیت بندازیدسپس با اتو محکم روی ان بکشید، اگر بعد از این کار بازهم حباب دیدید در نهایت با یک سوزن ریز انها را از بین ببرید.)
3. فیلم نگاتیو را روی مداری که لامینیت روی ان چسبیده قرار دهید(دقت کنید که فیلم را برعکس نگذارید و طرف شفاف تر فیلم رو به شما باشد)، سپس روی فیلم یک شیشه صاف و تمیز گذاشته که هم بتوانید نور بدهید و هم نگاتیو کاملابا لامینیت کیپ شود.) در این مرحله باید به ان نور داد. یک لامپ کم مصرف مهتابی یا یک لامپ 100 وات یا یک چراغ مطالعه را برای کار انتخاب کنید و ان را در فاصله 15-20 سانتیمتری برد قرار دهید و ثابتش کنیدو نوردهی را شروع کنید.
4. تقریبا 20 دقیقه بعد یعنی زمانی که قسمتهایی که نور میبینند تقریبا به رنگ بنفش پر رنگ در امدند نوردهی تمام شده و لامینیت اصطلاحا چاپ شده است. حال شیشه و نگاتیو رابرداشته و لایه نازک دیگر لامینیت رااز مدار جدار کنید.
5. مدار چاپ شده را داخل پودر عکاسی (کربنات سدیم) حل شده با آب (به نسبت 3 قاشق چایخوری برای یه لیوان) حدود 5-10 دقیقه قرارداده و تکان دهید تا لامینیت های سالم که نور ندیده اند جدا شوند. بعد از این کار فیبر رابامایع ظرفشویی بشورئید تا چربی های ان از بین برود.
6. این مرحله,مرحله اسید کاری میباشد. اسید را با آب جوش به نسبت 2 قاشق غذاخوری برای یک لیوان ، داخل یک ظرف پلاستیکی ترکیب کنید وفیبر را تا زمانی که همه مس های اضافی با آب اسید حل شد در محلول اسیدی تکان دهید.)
7. بعد از اسید کاری فیبر را بشوئید. حال باید مدار را داخل محلول سود سوزآور و آب چند دقیقه گذاشته و تکان دهید تا لامینیت های روی مس از بین بروند. (دقت کنید که این پودر همه لامینیت های نور دیده و سالم را از بین میبرد.)
8. مدار رامجدا با مایع ظرفشویی بشویید تا چربی ها از بین بروند.
9. با یک موتور Dc 12 ولت و سه نظام و مته مخصوص سوراخکاری را انجام دهید.